P2-10 Szkielet osiowy i szkielet kończyn

Schemat budowy szkieletu TUTAJ

1. Szkielet człowieka

Szkielet osiowy

czaszka, kręgosłup, klatka piersiowa,

Szkielet kończyn

obręcz barkowa i miedniczna, szkielet kończyn górnych i dolnych

2. Czaszka

FUNKCJE

• ochrania np. mózgowie, narządy zmysłów
• rozdrabnianie pokarmu (żuchwa i kości szczękowe)
• zatoki 
• modulacja głosu
• ogrzewanie i nawilżaniu powietrza

MÓZGOCZASZKA

składa się z kości o dużej powierzchni, które są połączone szwami

• Kości pojedyncze:
• kość czołowa, 
• kość klinowa, 
• kość potyliczna
• Kości parzyste:
• kości ciemieniowe
• kości skroniowe

*To nie wszystkie kości mózgoczaszki*

Ciemiączka to występujące u noworodków pasma tkanki łącznej, które znajdują się na styku kości mózgoczaszki. Ich głównym zadaniem, jest umożliwienie przejścia główki dziecka przez kanał rodny i rozwój mózgowia.

TWARZOCZASZKA (Trzewioczaszka)

składa się z wielu mniejszych kości. Większość jej kości jest połączona szwami, z wyjątkiem żuchwy połączonej stawem żuchwowym z  kością skroniową. Jest to staw elipsoidalny.

• Kości parzyste to: 
• nosowe, 
• jarzmowe, 
• szczękowe
• Kości pojedyncze to:
• żuchwa

*To nie wszystkie kości twarzoczaszki*

3. Kręgosłup

FUNKCJE

• podpieranie ciała i utrzymywanie czaszki,
• miejsce przyczepu elementów układu ruchu:
• innych części szkieletu – żeber i miednicy,
• wielu mięśni,
• ochrona rdzenia kręgowego i nerwów rdzeniowych.

BUDOWA KRĘGU

• w kręgach znajduje się otwór, przez który biegnie rdzeń kręgowy.
• pomiędzy kręgami znajdują się krążki międzykręgowe (nadanie giętkości i elastyczności kręgosłupowi, amortyzacja wstrząsów)

ODCINKI KRĘGOSŁUPA

• odcinek szyjny 
• 7 kręgów
• atlas (dźwigacz) i axis (obrotnik) połączone stawem obrotowym
• odcinek piersiowy
• 12 kręgów
• wchodzi w skład klatki piersiowej
• kręgi z długimi wyrostkami kolczystymi
• odcinek lędźwiowy
• 5 kręgów
• najmasywniejsze trzony kręgów
• odcinek krzyżowy
• 5 kręgów
• kręgi połączone kościozrostami tworzą kość krzyżową
• odcinek ogonowy
• 4-5 kręgów
• łączą się kościozrostami w kość ogonową (kość guziczna)

KRZYWIZNY KRĘGOSŁUPA

Powodują wygięcie kręgosłupa w literę „S” (S-owaty kształt), dzięki czemu może wytrzymywać duże obciążenia.

Lordozy

• wygięcia kręgosłupa do przodu
• odcinek szyjny i lędźwiowy

Kifozy

• wygięcia kręgosłupa ku tyłowi 
• odcinek piersiowy i krzyżowy.

4. Klatka piersiowa

FUNKCJE

• ochrona np. serca
• miejsce przyczepu wielu mięśni
• usprawnia wentylację płuc

BUDOWA

• odcinek piersiowy kręgosłupa (12 kręgów)
• 12 par żeber
• mostek

Żebra z kręgosłupem są połączone stawami (stawy żebrowo-kręgowe). Żebra (poza żebrami wolnymi) są połączone z mostkiem chrząstką.

RODZAJE ŻEBER

• żebra prawdziwe
• 7 par
• połączone z mostkiem bezpośrednio za pomocą własnych chrząstek
• żebra rzekome
• 3 pary
• połączone z mostkiem za pomocą chrząstki 7. żebra
• żebra wolne
• 2 pary
• niepołączone z mostkiem

5. Szkielet kończyn

Szkielet kończyn górnych

• wykonywanie precyzyjnych i skomplikowanych ruchów
• kości są krótsze i lżejsze niż kości kończyn dolnych
• obręcz barkowa:
• łopatka
• obojczyk

Szkielet kończyn dolnych

• masywniejsze kości
• pozwalają na utrzymanie ciężar całego ciała
• staw kolanowy (najbardziej obciążony staw człowieka) jest chroniony przez rzepkę (trzeszczka)
• obręcz miedniczna
• kość krzyżowa
• kości miedniczne (x2)
• z przodu połączone z sobą chrzęstnym spojeniem łonowym
• kość miedniczna to połączona kościozrostami:
• kość biodrowa
• kość kulszowa
• kość łonowa

SKŁAD SZKIELETU KOŃCZYNY GÓRNEJ

• paliczki
• kości śródręcza
• kości nadgarstka
• kość promieniowa
• kość łokciowa
• kość ramienna
• obręcz barkowa:
• obojczyk
• łopatka

SKŁAD SZKIELETU KOŃCZYNY DOLNEJ

• paliczki
• kości śródstopia
• kość stępu
• kość strzałkowa
• kość piszczelowa
• kość udowa
• obręcz miedniczna
• kość miedniczna
• kość krzyżowa