R3-11 Tkanka łączna podporowa. Budowa i funkcje kości.

 

1. Budowa układu ruchu

część bierna układu ruchu

układ kostny (szkielet osiowy i szkielet obwodowy/kończyn)

część czynna układu ruchu

układ mięśniowy

2. Budowa szkieletu

Szkielet dorosłego człowieka zbudowany jest z ok. 206 kości.

3. Funkcje szkieletu

• ochrania narządy wewnętrzne (np. mózg, serce, płuca)
• miejsce przyczepu mięśni
• rusztowanie ciała
• nadaje kształt ciała
• magazyn soli mineralnych (głównie soli wapnia)
• produkcja elementów morfotycznych krwi (szpik)

4. Tkanka łączna podporowa

Kości są jednocześnie twarde (od soli mineralnych) i sprężyste (od związków organicznych takich jak np. kolagen)

Przypomnienie informacji o tkance kostnej i chrzęstnej TUTAJ.

5. Kształty kości – rodzaje

rodzaj kości	przykład	opis
kości długie	kość udowa	ich długość jest większa niż grubość i szerokość
kości krótkie	kości nadgarstka	ich grubość, długość i szerokość są do siebie zbliżone
kości płaskie	mostek	ich długość i szerokość jest większa niż grubość.
kości różnokształtne	kręgi	ich kształt jest nieregularny

6. Budowa kości długiej

7. Budowa wewnętrzna kości

okostna

błona pokrywająca powierzchnię kości, w której przebiegają liczne naczynia krwionośne i nerwy.

Funkcje:

• odżywia kość 
• uczestniczy w przebudowie i regeneracji kości (zawiera komórki osteogenne, czyli kościotwórcze),

8. Szpik kostny

Szpik kostny czerwony – miejsce produkcji krwinek.

Szpik kostny żółty – magazyn adipocytów (komórek tłuszczowych).

Szpik kostny leży w jamie szpikowej. 

Na początku szpik kostny czerwony występuje w praktycznie wszystkich kościach, a później jest zastępowany przez szpik kostny żółty. U dorosłych szpik kostny czerwony występuje w kościach płaskich, np. w łopatce, oraz w kręgach i nasadach kości długich

9. Osteogeneza = kostnienie

rozwój kości następujący poprzez zastępowanie tkanki chrzęstnej tkanką kostną.

Kostnienie rozpoczyna się czasie rozwoju zarodkowego, od powstania pierwotnego punktu kostnienia (2-3 miesiąc). Postępuje mineralizacja kości, powstaje jama szpikowa i okostna, a w nasadach wtórne punkty kostnienia. Na granicy trzonu i nasad powstaje płytka wzrostowa, która przesuwa się, aż połączy skostniałą część nasad z trzonem. 

10. Trzeszczki

kości powstające w różnych miejscach na skutek kostnienia ścięgien. Chronią i wspomagają pracę kości.

Największą trzeszczką jest rzepka.