R2-52 Tkanka łączna właściwa i podporowa

 

1. Cechy tkanki łącznej

• substancja międzykomórkowa - substancja wypełniająca przestrzenie między komórkami, złożona z substancji podstawowej oraz włókien białkowych.
• luźny układ komórek

2. Rodzaje tkanki łącznej:

• właściwa
• zarodkowa
• siateczkowa
• włóknista
• tłuszczowa
• podporowa
• kostna
• chrzęstna
• płynna (LINK)

3. Tkanka łączna właściwa

• zarodkowa (mezynchematyczna)
• linia komórek macierzystych, z której powstają wszystkie tkanki łączne
• występuje tylko w okresie zarodkowym
• siateczkowa
• komórki: fibroblasty
• opis:
• włókna retikulenowe  - rodzaj delikatnych włókien kolagenowych
• w sieci białkowej znajduje się substancja międzykomórkowa
• lokalizacja:
• szpik kostny
• węzły chłonne
• śledziona
• włóknista
• liczne włókna kolagenowe w substancji międzykomórkowej
• komórki: głównie fibroblasty
• rodzaje:
• luźna
• nieregularny układ włókien kolagenowych i sprężystych
• włókna retikulenowe
• wypełnia wolne przestrzenie między narządami
• tworzy zręby narządów
• zbita
• składa się z niewielkiej liczby komórek
• układ włókien białkowych:
• regularny
• wysoka odporność na zerwanie 
• tworzy ścięgna i więzadła
• nieregularny
• umożliwia odkształcanie się tkanek
• buduje skórę właściwą kręgowców (w tym człowieka)
• tłuszczowa
• funkcje:
• magazyn substancji zapasowych i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
• amortyzacja
• termoizolacja
• termoregulacja
• komórki: adipocyty
• typy:
• żółta
• jedna, duża  kropla tłuszczu w komórce
• głównie pod skórą
• energia do pracy ciała
• brunatna
• wiele małych kropli tłuszczu w komórce
• głównie u dzieci i wokół serca
• generuje ciepło

4. Tkanka łączna podporowa

• kostna
• cechy:
• silnie zmineralizowana substancja międzykomórkowa
• magazyn soli mineralnych (np. wapnia)
• komórki (ok. 5% tkanki)
• osteocyty (komórki kostne)
• w jamkach kostnych
• liczne wypustki cytoplazmatyczne w kanalikach kostnych
• łączą się połączeniami typu neksus.
• osteoblasty (komórki kościotwórcze)
• odnowa tkanki kostnej
• osteoklasty (komórki kościogubne)
• rozkład kości,
• aktywacja procesów kościotwórczych
• substancja  międzykomórkowa
• włókna kolagenowe (ok. 25%)
• sole mineralne (ok. 70%)
• fosforan wapnia
• węglan wapnia
• cytryniany
• jony: magnezu, sodu, potasu, fluoru
• rodzaje:
• zbita
• koncentrycznie ułożone blaszki osteonu
• w środku osteonu "dziur", czyli kanał  osteonu, gdzie są naczynia krwionośne i  nerwy
• OSTEON – podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna tkanki kostnej zbitej, która jest zbudowana z cylindrycznych blaszek kostnych ułożonych koncentrycznie wokół kanału osteonu.
• gąbczasta
• blaszki kostne uformowane w beleczki kostne
• między beleczkami jest szpik kostny
• sieć beleczek jest silnie odporna na przeciążenia
• chrzęstna
• cechy:
• dobrze rozwinięta substancja międzykomórkowa z licznymi włóknami kolagenowymi i sprężystymi
• brak naczyń krwionośnych
• nieunerwiona
• komórki:
• chondrocyty (komórki chrzęstne)
• chondroblasty (komórki chrząstkotwórcze)
• chondroklasty (komórki chrząstkogubne)
• typy:
• szklista
• zakończenia stawowe kości długich
• nos
• krtań
• tchawica
• oskrzela
• chrzęstne części żeber
• sprężysta
• małżowina uszna
• przewód słuchowy zewnętrzny,
• trąbka słuchowa
• nagłośnia
• małe chrząstki krtani
• włóknista
• krążki międzykręgowe
• łąkotki
• spojenie łonowe
• przyczep ścięgien i więzadeł do kości