R2-39 Transport asymilatów w roślinie

 

Warto przypomnieć sobie tematy "R1-15 TRANSPORT KOMÓRKOWY" i "R2-17 TKANKI ROŚLINNE - WZMACNIAJĄCE I PRZEWODZĄCE"

1. Asymilaty

• produkty procesu fotosyntezy
• transportowane łykiem
• transportowane z miejsca powstawania do miejsca zapotrzebowania
• mogą być magazynowane w miękiszu spichrzowym

2. Sacharoza

• cukier transportowy u roślin
• glukoza+fruktoza
• osmotycznie czynna

3. Transport asymilatów

Warto znać:

• donor
• komórka "dawca"
• miejsce produkcji lub magazynowanie cukrów
• transportowana jest z niej sacharoza
• wysokie stężenie sacharozy
• akceptor
• komórka "biorca"
• do niej transportowana jest sacharoza
• stężenie sacharozy zależne od komórki
• "normalne komórki" - niskie stężenie
• komórki spichrzowe - wysokie stężenie

Transport asymilatów składa się z trzech etapów:

1. załadunek łyka (floemu)
2. transport sokiem floemowym
3. rozładunek łyka (floemu)

4. Załadunek łyka

Na załadunek łyka składa się kilka etapów:

• transport sacharozy z donora do komórki przyrurkowej
• transport zachodzi na zasadzie biernego symportu (sacharoza i H+)
• H+ są aktywnie (z nakładem energii) transportowane do wnętrza komórki donorowej.
• Aby zaszedł symport sacharozy, najpierw muszą zostać aktywnie przetransportowane protony (H+) do wnętrza komórki, dlatego mówimy, że jest to transport aktywny.
• transport sacharozy z komórki przyrurkowej do rurki sitowej
• symplastyczny (przez plazmodesmy i protoplasty)
• zgodny z gradientem stężeń

5. Transport asymilatów w soku floemowym

Rośliny nie posiadają pompy (np. serca), która by wymuszała przepływ płynu przez floem. 

1. Napływ sacharozy do rurki sitowej = spadek potencjału wody w rurce sitowej
2. Zgodnie z gradientem potencjałów woda napływa z naczyń do rurki sitowej
3. Dochodzi do wzrostu turgoru komórek i wypchnięcia soku floemowego do kolejnych rurek sitowych

6. Rozładunek łyka

Na rozładunek łyka składa się kilka etapów:

• transport sacharozy z rurki sitowej do komórki przyrurkowej
• symplastyczny (przez plazmodesmy i protoplasty)
• zgodny z gradientem stężeń
• transport sacharozy z komórki przyrurkowej do akceptora
• akceptor jest "zwykłą komórką"
• w akceptorze jest niższe stężenie sacharozy niż w łyku
• transport bierny
• akceptor jest komórką spichrzową
• w akceptorze jest wyższe stężenie sacharozy niż w łyku
• transport aktywny
• np. korzeń buraka cukrowego