R2-17 Tkanki roślinne - wzmacniające i przewodzące



0. Protoplast

żywa, aktywna metabolicznie część komórki bez ściany komórkowej.

1.Tkanki wzmacniające:

  • ogólna funkcja:

    • zapewniają odporność na zginanie, rozciąganie oraz umożliwiają zachowanie kształtu organom

  • rodzaje:

    • kolenchyma (zwarcica)

      • zwarte pasma, odporne na rozrywanie a równocześnie elastyczne (nie ograniczają całkowicie wzrostu rośliny)
      • żywe, wydłużone komórki ze zgrubiałą ścianą komórkową pierwotną
      • młodsze części rośliny
      • rodzaje kolenchymy:
        • kątowa
        • płatowa
        • włóknista

    • sklerenchyma (twardzica)

      • komórki są odporne na zginanie i rozciąganie
      • głównie martwe komórki, ze zdrewniałą (=inkrustowaną ligniną), grubą ścianą komórkową wtórną
      • starsze części rośliny
      • lokalizacja:
        • pochwy okołowiązkowe
        • tworzą łupiny nasienne
        • między innymi tkankami np. w 
          • miękiszu zasadniczym
          • drewnie
          • łyku
      • rodzaje komórek sklerenchymatycznych:
        • włókna sklerenchymatyczne (stereidy)
        • komórki kamienne (sklereidy)



2. Tkanki przewodzące:

  • drewno (ksylem)

    •  opis:
      • martwe komórki (wyjątek - miękisz drzewny)
      • transport wody i soli mineralnych
      • od korzenia w górę rośliny
      • zimą transportuje zmagazynowane substancje do pąków
    • elementy przewodzące drewna:
      • cewki (tracheidy)
        • martwe, wydłużone komórki z zdrewniałą ścianą komórkową i zwężonymi końcami
        • w ścianie komórkowej liczne jamki, łączące sąsiadujące komórki
        • komórki przylegają do siebie tworząc pasma
        • u paprotników i nagonasiennych
      • naczynia (tracheje)
        • długie rurki z martwych, szerokich komórek
        • ze względu na dużą średnicę naczyń, ich ściany komórkowe mają charakterystyczne zgrubienia (inkrustowane ligniną), które je wzmacniają i chronią przed zapadaniem się
        • brak ścian poprzecznych (degradują)
        • u roślin okrytonasiennych
    • włókna drzewne
      • martwe komórki
      • silnie wydłużone
      • zgrubiałe ściany wysycone ligniną
      • element wzmacniający tkankę.
    • miękisz drzewny
      • żywe komórki
      • pasma tkanki miękiszowej
      • magazyn substancji odżywczych i łącznik z innymi tkankami

  • łyko (floem)

    • opis:
      • żywe komórki (wyjątek - włókna łykowe)
      • transport asymilatów, fitohormonów itd.
      • z miejsca powstawania związku (np. liści) do miejsca zapotrzebowania na ten związek.
    • elementy przewodzące:
      • komórki sitowe
        • budowa:
          • żywe, 
          • wrzecionowate, 
          • o zwężonych końcach 
          • ściana komórkowa pierwotna
        • pola sitowe
          • obszary ściany komórkowej gdzie znajdują się pory, łączące z sobą protoplasty sąsiadujących komórek.
        • komórki łączą się w pasma
        • paprotniki i nagonasienne
      • rurki sitowe
        • budowa:
          • żywe komórki, ale bez jądra komórkowego!
          • duża wakuola
          • cienka, pierwotna ściana komórkowa
          • słabo rozwinięte organella związane z metabolizmem:
            • ER
            • mitochondria
        • ściany poprzeczne
          • są tu pola sitowe
          • duże pola w ścianach poprzecznych i małe w bocznych
        • komórki przyrurkowe
          • kontrolują transport asymilatów w członach rurek sitowych
          • posiadają jądro komórkowe
        • u okrytonasiennych
    • włókna łykowe
      • martwe komórki
      • ściana inkrustowana ligniną
      • element wzmacniający łyko
    • miękisz łykowy
      • żywe komórki
      • liczne jamki i plazmodesmy
      • magazyn substancji odżywczych

rurki sitowe przekrój podłużny

Komentarze