P2-04 Układy narządów i ich funkcje. Homeostaza.
1. Poziomy organizacji budowy ciała zwierząt
komórka
najmniejsza jednostka strukturalna i funkcjonalna każdego żywego organizmu
tkanka
zespół komórek o podobnej budowie i wspólnym pochodzeniu, pełniący określone funkcje
narząd
zespół tkanek wyspecjalizowanych w pełnieniu określonych funkcji
układ narządów
zespół narządów współdziałających ze sobą przy wykonywaniu danej czynności
organizm
współdziałające układy narządów, tworzące funkcjonalną całość
2. Układy narządów człowieka
Nazwa układu | Opis |
---|---|
Powłoka ciała (skóra) | ochrona ciała |
udział w odbieraniu bodźców ze środowiska zewnętrznego | |
udział w termoregulacji | |
Układ mięśniowy | umożliwia poruszanie się |
Układ szkieletowy | miejsce przyczepu mięśni. |
utrzymanie ciężaru ciała, nadaje ciału kształt i ochrania narządy wewnętrzne | |
magazyn soli mineralnych | |
Układ krwionośny | transport substancji np. gazów oddechowych, substancji odżywczych, hormonów |
udział w termoregulacji | |
udział w reakcjach odpornościowych organizmu | |
Układ limfatyczny | transport substancji np. tłuszczy |
udział w reakcjach odpornościowych organizmu | |
Układ oddechowy | wymiana gazowa |
Układ pokarmowy | pobieranie pokarmu |
trawienie | |
wchłanianie substancji pokarmowych | |
defekacja | |
Układ nerwowy | koordynacja pracy narządów wewnętrznych |
umożliwia reagowanie na bodźce | |
Układ hormonalny | koordynacja pracy narządów wewnętrznych, poprzez hormony |
Układ wydalniczy | oczyszczanie krwi |
wydalanie zbędnych produktów przemiany materii | |
Układ rozrodczy | produkcja gamet (komórek rozrodczych) i rozmnażanie |
odpowiada za wykształcenie cech płciowych |
3. Homeostaza
to zdolność do utrzymania względnie stałych warunków środowiska wewnętrznego organizmu.
Stan zaburzenia homeostazy to choroba.
Przykładowe parametry ulegające regulacji:
- temperatura
- ciśnienie krwi
- stężenie hormonów
- pH
- stężenie CO2 i O2 we krwi
- substancje odżywcze
- stężenie jonów
- poziom wody
Sprzężenie zwrotne
- Dodatnie sprzężenie zwrotne – efekt końcowy nasila proces, który do niego doprowadził
- Ujemne sprzężenie zwrotne – efekt końcowy hamuje proces, który do niego doprowadził
Główne elementy mechanizmu kontroli homeostazy:
- receptor
- zazwyczaj komórki
- rejestruje wartość parametru
- ośrodek kontroli
- zazwyczaj element układu nerwowego
- przetwarza informację o wartości parametru
- reguluje pracę efektorów
- efektor
- narząd lub komórka
- zmiana jego działania wywołuje zmianę wartości parametru (docelowo do normy)
Komentarze
Prześlij komentarz