P2-04 Układy narządów i ich funkcje. Homeostaza.



1. Poziomy organizacji budowy ciała zwierząt

komórka

najmniejsza jednostka strukturalna i funkcjonalna każdego żywego organizmu

tkanka

zespół komórek o podobnej budowie i wspólnym pochodzeniu, pełniący określone funkcje

narząd

zespół tkanek wyspecjalizowanych w pełnieniu określonych funkcji

układ narządów

zespół narządów współdziałających ze sobą przy wykonywaniu danej czynności

organizm

współdziałające układy narządów, tworzące funkcjonalną całość


2. Układy narządów człowieka


Nazwa układu Opis
Powłoka ciała (skóra) ochrona ciała
udział w odbieraniu bodźców ze środowiska zewnętrznego
udział w termoregulacji
Układ mięśniowy umożliwia poruszanie się
Układ szkieletowy miejsce przyczepu mięśni.
utrzymanie ciężaru ciała, nadaje ciału kształt i ochrania narządy wewnętrzne
magazyn soli mineralnych
Układ krwionośny transport substancji np. gazów oddechowych, substancji odżywczych, hormonów
udział w termoregulacji
udział w reakcjach odpornościowych organizmu
Układ limfatyczny transport substancji np. tłuszczy
udział w reakcjach odpornościowych organizmu
Układ oddechowy wymiana gazowa
Układ pokarmowy pobieranie pokarmu
trawienie
wchłanianie substancji pokarmowych
defekacja
Układ nerwowy koordynacja pracy narządów wewnętrznych
umożliwia reagowanie na bodźce
Układ hormonalny koordynacja pracy narządów wewnętrznych, poprzez hormony
Układ wydalniczy oczyszczanie krwi
wydalanie zbędnych produktów przemiany materii
Układ rozrodczy produkcja gamet (komórek rozrodczych) i rozmnażanie
odpowiada za wykształcenie cech płciowych


3. Homeostaza

to zdolność do utrzymania względnie stałych warunków środowiska wewnętrznego organizmu.

Stan zaburzenia homeostazy to choroba.


Przykładowe parametry ulegające regulacji:

  • temperatura
  • ciśnienie krwi
  • stężenie hormonów
  • pH
  • stężenie CO2 i O2 we krwi
  • substancje odżywcze
  • stężenie jonów
  • poziom wody


Sprzężenie zwrotne

  • Dodatnie sprzężenie zwrotne – efekt końcowy nasila proces, który do niego doprowadził
  • Ujemne sprzężenie zwrotne – efekt końcowy hamuje proces, który do niego doprowadził


Główne elementy mechanizmu kontroli homeostazy:

  • receptor
    • zazwyczaj komórki
    • rejestruje wartość parametru
  • ośrodek kontroli
    • zazwyczaj element układu nerwowego
    • przetwarza informację o wartości parametru
    • reguluje pracę efektorów
  • efektor
    • narząd lub komórka
    • zmiana jego działania wywołuje zmianę wartości parametru (docelowo do normy)




Komentarze