R2-45 Ruchy roślin

 Ten temat powiązany jest z tematem "R2-42 Fitohormony"

1. Rodzaje ruchów roślin:

• Taksje
• ruchy całego organizmu
• w kierunku działania bodźca lub w przeciwnym
• dodatnie
• ujemne
• Tropizmy
• ruchy organów roślin
• w kierunku działania bodźca lub w przeciwnym
• dodatnie
• ujemne
• Nastie
• ruchy organów roślin
• niezależne od kierunku działania bodźca

2. Wybrane tropizmy

nazwa	rodzaj bodźca
fototropizm	światło
chemotropizm	związki chemiczne
termotropizm	temperatura
tigmotropizm	mechaniczny
geotropizm	grawitacja
heliotropizm	światło słoneczne
hydrotropizm	woda

3. Wybrane nastie

nazwa	rodzaj bodźca
fotonastia	światło
chemonastia	związki chemiczne
termonastia	temperatura
sejsmonastia = tigmonastia	mechaniczny
nyktynastia	zmiany pór dnia dzień/noc

4. Nastie turgorowe

Polegają na zmianie poziomu turgoru wybranych komórek, co powoduje zmianę kształtu organu. Najczęstszy typ nastii.

np. zamykanie listków mimozy wstydliwej.

5. Nastie wzrostowe

Polegają na intensywnym wzroście jednej strony organu, co powoduje zmianę jego kształtu.

np. otwieranie/zamykanie się kwiatów róży.

nazwa	strona rosnąca	efekt
epinastia	wewnętrzna	otwieranie się kwiatu
hiponastia	zewnętrzna	zamykanie się kwiatu

6. Fototropizm wzrostowy dodatni z udziałem auksyn

Auksyny są produkowane w części szczytowej pędu i spływają w dół.

Światło powoduje zmianę lokalizacji transporterów auksyn, przez co zmniejsza się ich stężenie w naświetlonych komórkach [1,2].

Gdy światło równomiernie oświetla pęd, roślina rośnie prosto.

gdy światło oświetla pęd pod kątem, to po zacienionej stronie jest więcej auksyn, a po oświetlonej mniej.

Auksyny powodowały wzrost wydłużeniowy, więc zacieniona strona (więcej auksyn) rośnie szybciej niż oświetlona (mniej auksyn). Powoduje to wykrzywienie pędu w stronę promieni słonecznych.

Rozkład auksyn (białe kulki) w równomiernie oświetlonym pędzie

Pod wpływem światła słonecznego auksyny są transportowane na zacienioną stronę pędu

Auksyny powodują intensywne wydłużanie się komórek, zlokalizowanych po zacienionej stronie

Pęd zaczyna wyginać się w kierunku światła słonecznego

---------------------

Źródła

[1] Friml, J., Wiśniewska, J., Benková, E. et al. Lateral relocation of auxin efflux regulator PIN3 mediates tropism in Arabidopsis. Nature 415, 806–809 (2002). https://doi.org/10.1038/415806a

[2] Massimiliano Sassi, Ida Ruberti, Teva Vernoux & Jian Xu (2013) Shedding light on auxin movement: Light-regulation of polar auxin transport in the photocontrol of plant development, Plant Signaling & Behavior, 8:3, DOI: 10.4161/psb.23355