R2-43 Wzrost i rozwój wegetatywny roślin. Kiełkowanie nasion

 

Przy tym temacie warto przypomnieć sobie "R2-20 Od nasiona do siewki"

1. Wzrost rośliny

proces polegający na nieodwracalnym zwiększaniu się jej rozmiarów. 

Rodzaje wzrostu u roślin:

• wzrost podziałowy
• poprzez intensywne podziały mitotyczne komórek 
• dzięki tkankom merystematycznym
• stymulowany przez cytokininy
• wzrost wydłużeniowy (elongacyjny)
• powiększanie się objętości i długości komórek
• stumulowany przez auksyny

2. Rozwój rośliny

zmiany jakie zachodzą w ciągu całego życia rośliny, polegające na różnicowaniu się komórek i powstawaniu organów.

Morfogeneza – rozwój kształtu i organizacji ciała.

Ontogeneza - zmiany zachodzące od powstania zygoty do śmierci organizmu.

3. Spoczynek (anabioza) nasion

• spoczynek względny
• brak odpowiednich warunków środowiska (np. za sucho)
• przerwanie w optymalnych warunkach środowiska
• spoczynek bezwzględny (głęboki)
• brak gotowości nasienia do kiełkowania
• przyczyny: 
• nieprzepuszczalność łupiny nasiennej dla wody i gazów
• niedojrzałość (morfologiczna =/fizjologiczna zarodka)
• wpływ fitohormonów

4. Fazy kiełkowania nasion

FAZA IMBIBICJI 

• inaczej pęcznienie
• pochłanianie wody 
• nasienie pęcznieje
• zaczyna się intensywne oddychanie wewnątrzkomórkowe (produkcja ATP)

FAZA KATABOLICZNA

• hydroliza zmagazynowanych substancji zapasowych
• intensywne odżywianie zarodka
• dalej intensywne oddychanie wewnątrzkomórkowe (produkcja ATP)

FAZA ANABOLICZNA

• wykorzystywanie związków wytworzonych w fazie katabolicznej
• synteza nowych składników komórkowych
• zwiększanie rozmiarów zarodka i potem siewki

5. Budowa zarodka rośliny dwuliściennej

liścienie

pierwsze liście zarodkowe, magazyn substancji odżywczych

plymula (pąk pędowy) 

pierwszy szczytowy pąk w nasieniu, otoczony zawiązkami właściwych liści, wyznacza jeden z biegunów osi zarodka.

epikotyl

nadliścieniowa część pędu zarodkowego zakończona plymulą

radykula (korzeń zarodkowy)

jeden z biegunów osi zarodka zakończony merystemem wierzchołkowym korzenia

hipokotyl

część pędu zarodkowego powyżej radykuli i poniżej liścieni

koleoptyl

ochronna pochewka osłaniająca pęd w czasie kiełkowania nasion traw

6. Typy kiełkowania nasion

epigeiczne (nadziemne)

• wyniesienie liścieni ponad powierzchnię gleby
• wydłuża się hipokotyl

hipogeiczne (podziemne)

• liścienie zostają w glebie
• wydłuża się epikotyl