R1-25 Mejoza

 

1. Mejoza

• podział komórki
• z jednej komórki macierzystej powstają 4 zrekombinowane komórki potomne, zawierające zredukowaną o połowę ilość materiału genetycznego 
• 💙 2n → 💚💚💚💚 1n

2. Znaczenie mejozy

• umożliwia powstawanie gamet o zredukowanej liczbie chromosomów (1n + 1n = 2n)
• umożliwia przekazywanie informacji genetycznej potomstwu
• umożliwia rekombinację genetyczną, zwiększając bioróżnorodność (crossing-over)

3. Ważne pojęcia

Chromosomy homologiczne

chromosomy zawierające te same geny, choć mogą występować w różnych wariantach (np. na jednym jest niebieska barwa oczu, a na drugim brązowa).

Biwalent

para chromosomów homologicznych

Tetrada

inne określenie na biwalent, podkreślające fakt, że jest zbudowana z 4 chromatyd.

Chiazmy

miejsca połączenia z sobą chromosomów homologicznych po c-o

4. Crossing-over (c-o)

Proces wymiany fragmentów chromosomów, zachodzący między chromosomami homologicznymi. W jego wyniku powstaje tetrada, zbudowana z 2 chromatyd niezrekombinowanych i dwóch zrekombinowanych (nowe warianty).

5. Przebieg mejozy

Mejoza składa się z dwóch etapów:

• I podział mejotyczny (podział redukcyjny)
• redukcja liczby chromosomów o połowę (2n→1n)
• c-o
• II podział mejotyczny
• podobny do mitozy

PROFAZA I

• stopniowa kondensacja chromatyny w chromosomy
• chromosomy ustawiają się w biwalenty (tetrady)
• zachodzi c-o
• tworzy się wrzeciono podziałowe (kariokinetyczne)
• centrosomy oddalają się od siebie na krańce komórki
• zanika otoczka jądrowa i jąderko 

METAFAZA I

• w pełni skondensowane chromosomy
• biwalenty ustawiane w płaszczyźnie równikowej komórki, tworząc płytkę metafazową 

ANAFAZA I

• Pękanie chiazm i odciąganie całych chromosomów na dwa przeciwległe krańce komórki
• zmiana z 2n na 1n

TELOFAZA I

• częściowa dekondensacja chromatyny
• zanika wrzeciono podziałowe
• odtwarzają się jądra komórkowe
• zachodzi I cytokineza

PROFAZA II

• stopniowa kondensacja chromatyny w chromosomy
• tworzy się wrzeciono podziałowe (kariokinetyczne)
• centrosomy oddalają się od siebie na krańce komórki
• zanika otoczka jądrowa i jąderko 
• wrzeciono kariokinetyczne przyłącza się do chromosomów

METAFAZA II

• w pełni skondensowane chromosomy
• chromosomy ustawiane w płaszczyźnie równikowej komórki, tworząc płytkę metafazową 

ANAFAZA II

• odciąganie chromatyd każdego chromosomu na dwa przeciwległe krańce komórki

TELOFAZA II

• dekondensacja chromatyny
• zanika wrzeciono podziałowe
• odtwarza się otoczka jądrowa i jąderko u wszystkich 4 komórek potomnych

6. Zmiany ilości DNA w czasie mejozy